Subit, znany również jako lepik asfaltowy, to substancja powszechnie stosowana w przeszłości jako klej do przyklejania płytek PCV czy parkietu. Dziś wiele osób staje przed wyzwaniem usunięcia tej trudnej do likwidacji masy podczas remontu starych posadzek. W tym poradniku przedstawię sprawdzone metody usuwania subitu, niezbędne narzędzia oraz realne koszty takiej operacji, dzięki czemu będziesz mógł przygotować się do tego zadania zarówno technicznie, jak i finansowo.
Czym jest subit i dlaczego warto go usunąć?
Subit to czarna, lepka masa bitumiczna, która była powszechnie stosowana w budownictwie od lat 50. do 80. XX wieku. Służyła głównie jako klej do mocowania płytek PCV, linoleum czy parkietu. Dziś wiemy, że subit może zawierać szkodliwe substancje, w tym związki fenolu i formaldehyd, które mogą uwalniać się do powietrza nawet po wielu latach od położenia.
Usunięcie subitu jest konieczne, gdy:
- Planujesz położyć nową podłogę
- Chcesz pozbyć się nieprzyjemnego zapachu unoszącego się w pomieszczeniu
- Masz obawy dotyczące potencjalnej szkodliwości starego subitu dla zdrowia domowników
- Potrzebujesz wyrównanej, czystej powierzchni pod nową wylewkę
Niezbędne narzędzia i materiały do usunięcia subitu
Przed przystąpieniem do pracy przygotuj:
- Szpachelki metalowe różnej szerokości (od 5 do 15 cm)
- Młotek i dłuto do trudniejszych fragmentów
- Szlifierkę kątową z tarczą diamentową lub frezarkę do betonu
- Odkurzacz przemysłowy z filtrem HEPA
- Rozpuszczalnik do subitu lub olej napędowy (jako alternatywa)
- Opalarkę termiczną o regulowanej mocy
- Rękawice ochronne odporne na chemikalia, gogle i maskę przeciwpyłową z filtrem
- Ubranie robocze z długim rękawem, które można będzie wyrzucić po pracy
- Folię ochronną do zabezpieczenia pozostałych powierzchni i mebli
Uwaga! Podczas usuwania subitu zawsze pracuj w dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Opary wydzielające się podczas podgrzewania lub stosowania rozpuszczalników mogą być szkodliwe dla zdrowia. Jeśli to możliwe, otwórz okna i użyj wentylatora do poprawy cyrkulacji powietrza.
Metoda mechaniczna – skuwanie i szlifowanie
To najpopularniejsza metoda usuwania subitu, szczególnie gdy warstwa jest gruba i dobrze przylega do podłoża. Choć jest najbardziej pracochłonna, pozostaje najbezpieczniejszą opcją z punktu widzenia chemicznego.
- Zabezpiecz pomieszczenie folią i załóż pełną odzież ochronną, włącznie z maską przeciwpyłową.
- Rozpocznij od skuwania największych fragmentów subitu za pomocą szerokiej szpachelki i młotka.
- Pracuj pod niskim kątem, wbijając szpachelkę między subit a podłoże, aby wykorzystać efekt dźwigni.
- Do trudno dostępnych miejsc i narożników użyj węższych szpachelek lub dłuta.
- Po usunięciu większości warstwy, użyj szlifierki kątowej z tarczą diamentową lub frezarki do betonu, aby usunąć pozostałości i wyrównać powierzchnię.
- Dokładnie odkurz powierzchnię odkurzaczem przemysłowym, zwracając uwagę na wszystkie szczeliny i nierówności.
Ta metoda jest pracochłonna, ale skuteczna i nie wymaga stosowania chemikaliów. Jej wadą jest duże zapylenie i hałas, dlatego warto rozważyć podzielenie pracy na kilka etapów, szczególnie przy większych powierzchniach.
Metoda termiczna – podgrzewanie subitu
Ciepło zmiękcza subit, co znacząco ułatwia jego usuwanie. Ta metoda sprawdza się szczególnie przy cieńszych warstwach lepiku lub jako uzupełnienie metody mechanicznej.
- Użyj opalarki termicznej do podgrzania niewielkiego fragmentu subitu (około 30×30 cm).
- Trzymaj opalarkę w odległości 5-10 cm od powierzchni i podgrzewaj przez 1-2 minuty, aż subit zacznie się topić i bąblować.
- Szybko zdrap zmiękczoną masę szpachelką, zanim ponownie stwardnieje – masz zwykle około 30 sekund na efektywne usunięcie rozgrzanego fragmentu.
- Powtarzaj proces na kolejnych fragmentach posadzki, pracując systematycznie od jednego końca pomieszczenia do drugiego.
- Po zakończeniu pracy, usuń pozostałości mechanicznie lub za pomocą rozpuszczalnika.
Pamiętaj! Podczas podgrzewania subitu mogą wydzielać się toksyczne opary. Koniecznie zapewnij dobrą wentylację i używaj maski z odpowiednim filtrem przeciwgazowym, nie tylko przeciwpyłowym. Nigdy nie stosuj tej metody w pomieszczeniach bez możliwości wentylacji.
Metoda chemiczna – rozpuszczalniki
Rozpuszczalniki mogą być skuteczne przy cienkich warstwach subitu lub jako uzupełnienie innych metod. To najmniej pracochłonna metoda, ale wymaga szczególnej ostrożności ze względu na szkodliwość chemikaliów.
- Nałóż wybrany rozpuszczalnik (dostępne są specjalne preparaty do usuwania subitu) lub olej napędowy na niewielki fragment posadzki.
- Pozostaw na 20-30 minut, aby substancja wniknęła i rozmiękczyła subit – w przypadku grubszych warstw może być konieczne dłuższe działanie, nawet do kilku godzin.
- Usuń rozmiękczony subit za pomocą szpachelki, pracując od krawędzi w kierunku środka nasączonego obszaru.
- Powtarzaj proces na kolejnych fragmentach, nie nakładając rozpuszczalnika na zbyt dużą powierzchnię jednocześnie.
- Po zakończeniu, dokładnie umyj posadzkę wodą z detergentem, aby usunąć wszelkie pozostałości rozpuszczalnika, które mogłyby zakłócić przyczepność nowych materiałów wykończeniowych.
Ta metoda jest mniej pracochłonna, ale wymaga stosowania chemikaliów, które mogą być szkodliwe i mają intensywny zapach utrzymujący się przez kilka dni.
Profesjonalne usługi usuwania subitu
Jeśli powierzchnia do oczyszczenia jest duża lub nie masz czasu na samodzielne prace, warto rozważyć wynajęcie profesjonalnej firmy. Specjaliści mogą wykonać pracę nawet 3-4 razy szybciej niż osoba bez doświadczenia. Dysponują oni:
- Przemysłowymi frezarkami do posadzek z wymiennymi głowicami
- Maszynami szlifującymi z zaawansowanym systemem odsysania pyłu
- Profesjonalnymi środkami chemicznymi niedostępnymi w sprzedaży detalicznej
- Doświadczeniem pozwalającym na szybkie i skuteczne usunięcie subitu bez uszkodzenia podłoża
Koszty usuwania subitu
Koszty usunięcia subitu zależą od wybranej metody, powierzchni oraz regionu Polski. Poniżej przedstawiam aktualne na 2023 rok szacunkowe wydatki:
Usuwanie samodzielne:
- Wypożyczenie frezarki do posadzek: 150-300 zł/doba
- Zakup rozpuszczalnika do subitu: 30-50 zł/litr (wydajność około 3-5 m² z litra)
- Narzędzia ręczne (szpachelki, dłuta): 50-150 zł
- Środki ochrony osobistej: 50-100 zł
- Koszt utylizacji odpadów: 100-200 zł (w zależności od ilości)
Usługi profesjonalne:
- Mechaniczne usuwanie subitu: 30-60 zł/m²
- Usuwanie metodą chemiczną: 25-40 zł/m²
- Kompleksowa usługa (usunięcie subitu + wyrównanie podłoża): 50-90 zł/m²
- Dojazd ekipy remontowej: 50-150 zł (w zależności od odległości)
Łączny koszt samodzielnego usunięcia subitu z powierzchni 20m² wynosi około 500-1000 zł, podczas gdy profesjonalna usługa to wydatek rzędu 600-1800 zł. Warto jednak pamiętać, że samodzielne prace mogą zająć nawet kilka dni, podczas gdy profesjonaliści zwykle kończą takie zadanie w ciągu jednego dnia.
Jak przygotować posadzkę po usunięciu subitu?
Po usunięciu subitu konieczne jest odpowiednie przygotowanie podłoża przed położeniem nowej podłogi:
- Dokładnie odkurz całą powierzchnię, usuwając nawet najmniejsze pozostałości subitu i pył.
- Sprawdź, czy podłoże jest równe – użyj długiej poziomicy lub łaty, aby wykryć nierówności przekraczające 2 mm na odcinku 2 metrów.
- Zagruntuj powierzchnię preparatem gruntującym odpowiednim do rodzaju planowanej posadzki, zwracając szczególną uwagę na miejsca, gdzie subit wniknął głęboko w podłoże.
- Jeśli to konieczne, wykonaj nową wylewkę samopoziomującą o grubości minimum 3 mm, aby uzyskać idealnie gładką powierzchnię.
- Odczekaj wymagany czas schnięcia wylewki (zwykle 24-72 godziny, w zależności od producenta i grubości warstwy).
Wskazówka: Jeśli planujesz położyć parkiet lub panele, upewnij się, że wilgotność podłoża nie przekracza 2%. Możesz to sprawdzić za pomocą wilgotnościomierza. Zbyt wilgotne podłoże może prowadzić do odkształcenia drewnianych elementów podłogowych w przyszłości.
Usuwanie subitu to zadanie pracochłonne, ale konieczne przed położeniem nowej posadzki. Wybór odpowiedniej metody zależy od grubości warstwy subitu, dostępnego czasu oraz budżetu. Niezależnie od wybranej metody, pamiętaj o odpowiednim zabezpieczeniu się podczas pracy i zapewnieniu dobrej wentylacji pomieszczenia. W przypadku większych powierzchni lub braku doświadczenia, warto rozważyć zlecenie tego zadania profesjonalistom, którzy dysponują odpowiednim sprzętem i wiedzą, jak efektywnie usunąć nawet najbardziej uporczywe warstwy subitu.